Home
1
2
3
In maart 1941 namen ' Verwalters' uit naam van de Duitse bezetters het beheer van de drie andere vestigingen over. Omdat Emanuel's zoon Edzo half joods was, kon hij de zaak in de Kalverstraat in 1943 terugkrijgen en namens zijn vader voortzetten. De hele winkelvoorraad was verdwenen. Noodgedwongen verkocht hij scheerkwasten en door Zeeuwse vrouwen gesponnen schapenwol. Op 5 mei 1945 was er van de eens zo bloeiende zaak in de Kalverstraat weinig over. Het filiaal Korte Poten in Den Haag was in 1943 al door NSB-beheer te gronde gericht.
Tot ongeveer 1949 was textiel nog op de bon en het aanbod bleef minimaal. Het was weer Kerko die als eerste met een klein partijtje overhemden aankwam. Geleidelijk aan werden er op het atelier weer maatkostuums gemaakt. De eerste confectiepakken kwamen uit Tsjecho-Slowakije. Polak van Deventer ging ook zaken doen met Amerika. Het land had een voorsprong van vijf jaar met de verwerking van kunststoffen. Voor de Midden-Amerikaanse landen werden daar al op grote schaal zogenaamd light-weight kostuums gemaakt. Werknemers van bedrijven als Philips, Boskalis, Shell, ambtenaren van de Verenigde Naties en ambassadepersoneel werden de nieuwe klanten. Zij gingen weliswaar voor kortere perioden naar de tropen dan de mensen die voor de oorlog naar Indi� gingen, ze kochten daardoor ook minder, maar hun aantal was aanzienlijk groter.
In 1952 overleed Emanuel Polak. Zijn zoon Edzo, de vierde generatie, had inmiddels het bedrijf overgenomen. In 1959 werd met een receptie het 100-jarig bestaan gevierd, er van uit gaande dat overgrootvader Polak in 1859 met tropenkleding was begonnen. Elke tiende klant kreeg gedurende de maand mei een rondvlucht boven Amsterdam of Rotterdam aangeboden. En nog eenmaal kreeg iedere klant een Deventer koek net als 100 jaar daarvoor. In deze jaren werd het maatatelier opgeheven, voortzetting ervan werd te kostbaar. Wel had Polak van Deventer altijd een diep assortiment in huis. Dat wil zeggen dat de winkel 23 verschillende herenmaten kon leveren, in tegenstelling tot ongeveer 8 maten in de meeste andere herenmodezaken.
In 1973 werd het filiaal Spuistraat 50 in Den Haag gesloten. Op 9 mei 1977 stortte de laatst overgebleven zaak in de Kalverstraat volledig in, door de fatale brand in het naast de winkel gelegen Hotel Polen. Van het vroegere interieur en de ouderwetse winkelpui bleef niets over. Na bijna een jaar werd de winkel opnieuw geopend, om na bijna zeven jaar voorgoed dicht te gaan. Daarmee kwam na 146 jaar een eind aan een familiebedrijf waarvan de naam nog ��n van de laatste herinneringen was aan ons koloniaal verleden. Op de plek van het afgebrande Hotel Polen kwam lelijke nieuwbouw. Van de winkel van Polak is niets herkenbaars meer over.
De Kalverstraat in 1956. Naast Hotel - Restaurant Polen, dat op 9 mei 1977 afbrandde, op nr. 19 Polak van Deventer, waarvan de oorspronkelijke pui bij de brand verloren is gegaan. Op nr. 21 de schoenenwinkel van R. en J. Dick Ltd. Sinds 1875 daar gevestigd. Gemeentearchief Amsterdam.
Kalverstraat 19, De nieuwe winkelpui in 1978. De tropenhelm die sinds 1953 als uithangbord de gevel sierde is geschonken aan het Amsterdams Historisch Museum.
Polak van Deventer ging na de oorlog ook zaken doen met Amerika. Het land had een voorsprong van vijf jaar met de verwerking van kunststoffen. Voor de Midden-Amerikaanse landen werden daar al op grote schaal zogenaamde lichtgewicht kostuums gemaakt. Zowel wol als katoen werd met dacron vezels gemengd, waardoor de ongevoerde pakken niet alleen sterker en dunner werden, maar waardoor ze ook zo in de wasmachine konden. De traditionele tropenpakken met het toetoepjasje werden geheel vervangen door de eveneens hoog gesloten Safaripakken met platte kraag en vier opgestikte zakken, in donkerblauw, beige, wit en kaki. Amerika bleef jarenlang als leverancier de eerste plaats innemen, gevolgd door Itali�, dat de meest modieuze pakken leverde en van de beste kwaliteit. Een van de Nederlandse leveranciers was Sturka uit Zutphen.
Els van Wageningen, Ons Amsterdam 1985, jrg. 37, nr.12.
Edzo Polak, 1985.
De Kalverstraat in 1956. Naast Hotel - Restaurant Polen, dat op 9 mei 1977 afbrandde, op nr. 19 Polak van Deventer, waarvan de oorspronkelijke pui bij de brand verloren is gegaan. Op nr. 21 de schoenenwinkel van R. en J. Dick Ltd. Sinds 1875 daar gevestigd. Gemeentearchief Amsterdam.
Kalverstraat 19, De nieuwe winkelpui in 1978. De tropenhelm die sinds 1953 als uithangbord de gevel sierde is geschonken aan het Amsterdams Historisch Museum.
Een vloeiblad, waarvan hier een gedeelte is afgebeeld, is nog de enige illustratie die in het bezit is van E. Polak. Al het andere historische materiaal is in de oorlog verloren gegaan.