Home 1 2 3
winkelstories * * * * * auteur & copyright: els van wageningen email [email protected] * * * * * webdesign: wynneconsult email [email protected]
hoofdartikel (3)

Jaren dertig: eerste prijzen maar ook crisisklanten

In 1937 werd de Vleeschhouwerij in de P.C. per brief bedankt door z.k.h. prins Bernard voor de aangeboden zwezerikken. Een jaar later “aanvaardt ook z.k.h. prinses Juliana de haar toegezonden zwezerikken met erkentelijkheid.” In 1939 wordt het 50-jarig bestaan gevierd en vanaf die tijd mag de Vleeschhouwerij zich Hofleverancier noemen. Niet alleen rijke families behoorden tot de klantenkring, maar ook instellingen als de Vereeniging voor Ziekenverpleging aan de Prinsengracht, het Luthers Diaconessen Ziekenhuis, de Boerhavekliniek, Huize Sint Jacob in de Plantage Middenlaan, vele hotels en restaurants en … alle Huizen van Bewaring. Met het zogenaamde vette kalfsvlees, afkomstig van kalveren die uitsluitend met melk gevoed waren, werden diverse eerste prijzen behaald. De verkoop van vet kalfsvlees was traditie, een goede zaak verkocht geen nuchter of ongemest kalfsvlees. Amsterdam bestond echter niet uit louter welgestelden. Veel mensen konden in de jaren dertig helemaal geen vlees kopen. Voor hen was er dagelijks slechts een ‘hutspotje’, ook wel ‘hussie’ genoemd, bestaande uit vellen en vleeswarenafsnijdsel, waarvan bouillon werd getrokken. Omdat het gratis werd uitgereikt, stonden steuntrekkers daar ’s nachts om half vier al voor in de rij.

Naoorlogse jaren bij Heyenbrock in de P.C.

In 1942 volgde nog een laatste uitbreiding. Het lager gelegen pand Schapenburgerpad 20, aan de achterzijde van de winkel, was bestemd voor de worstmakerij. De oorlog bracht de vleesdistributie mee, die in september1940 werd ingevoerd. Het zou na de oorlog nog lang duren voordat er weer een behoorlijke vleesvoorziening was. In 1947 was het vlees nog steeds op de bon. Ook de kwaliteit liet vaak nog te wensen over. Er kwam veel uitgebeend bevroren vlees uit het buitenland en niet te vergeten het blikvlees. Op 7 november 1949 werd de vleesdistributie opgeheven. Daarmee kwam na negen jaar een eind aan de bonnenplaag. Het vlees werd weer in kilo’s genoteerd en niet langer in rantsoenen. Johann Wilhelm (4e gen.), die in 1926 geboren werd, volgde zijn vader op in 1968. In 1953 trouwde hij met Susanna Gosenwehr en ook zij was vrijwel dagelijks in de zaak te vinden.

Origineel winkelinterieur belandt op container

In 1965 werd nr 86 verbouwd tot sandwichshop. Uiteraard vonden er nog meer moderniseringen plaats en de vele reclameborden her en der door de zaak verspreid, maakten het geheel beslist niet fraaier, maar het 19de eeuwse karakter van de winkel bleef tot de definitieve sluiting op 15 augustus 1983 bewaard. Bij gebrek aan opvolging, maar ook om gezondheidsredenen moest tot verkoop van de zaak worden overgegaan. Daarmee kwam een definitief einde aan een periode waarin vier generaties Heyenbrock gedurende 94 jaar in de P.C. Hooftstraat het slagersvak hebben uitgeoefend. Na de verkoop belandde het oude winkelinterieur op de container. Ongeveer een kwart eeuw later vinden we hier in deze historische panden de chique winkel van Tiffany & Co, het Amerikaanse sieradenmerk. Alleen de houten winkelpuien herinneren nog aan de eens zo bekende slagerij van Heyenbrock.

Mooi ontworpen rekening uit 1934

De vierde generatie Johann Wilhelm Heyenbrock achter één van de loketten van het tegen de wand aangebouwde kantoor, enkele dagen voor de sluiting op 15 augustus 1983. Gedurende al die jaren werden hier de rekeningen geschreven of de boodschappen contant afgerekend.

Biefstuk van de haas

Acteur en regisseur Peter Oosthoek (1934 – 2015) over Slagerij J.W. Heyenbrock: “Gerund door een chique echtpaar, dat als toneelliefhebbers de hele zaak vol had hangen met theateraffiches. Na een première kregen mijn vrouw en ik altijd een biefstuk van de haas”. ( Bron: Een en al theater, Peter de Brock, Ons Amsterdam maart 2012)

De P.C. Hooftstraat sinds 1873

De P.C. Hooftstraat werd in 1873 gerealiseerd in opdracht van de ‘Vereeniging tot aanleg van het Vondelpark-Oud Zuid’, volgens plan van architect P.J.H. Cuypers (1827 - 1921). Vanaf het begin waren er, enkele uitzonderingen daargelaten, gewone winkels in de straat voor de bewoners van de statige huizen in deze chique nieuwbouwbuurt.. Halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw werd de traditionele winkels meer en meer verdrongen door mode. Jonge mode-ontwerpers vestigden zich in de straat zoals Max Heijmans, Dick Holthaus, Ferry Offerman, Frank Govers en Edgar Vos. Langzaam maar zeker werd de P.C. een haute couture- straat. Nadat begin jaren tachtig de huren van de winkelpanden verdubbeld waren, nam het aantal modewinkels in hoog tempo toe. Vooral de levensmiddelenwinkels werden daardoor getroffen. Ook slagerij Heyenbrock, tot dan toe een begrip in de stad, ging in augustus1983 dicht.

Bronnen

J.W. Heyenbrock en S. Heyenbrock - Gosenwehr,1984

Foto’s: coll. familie Heyenbrock

Eerdere publicatie: Els van Wageningen, Maandblad Ons Amsterdam, jrg.36, nr 3,1984

sluiten

sluiten