Home
1
2
Sommige winkels in Amsterdam hebben weliswaar nog steeds hun vertrouwde naam, maar zijn allang niet meer in handen van particulieren, laat staan in die van een en dezelfde familie. Zij worden veelal beheerd door investeringsmaatschappijen. Zo ook de Nautische Handelsmij. L. J. Harri, sinds 1983 gevestigd in de Schreierstoren. Van 1730 - 1911 was L.J. Harri een echt familiebedrijf, maar dat is alweer meer dan 100 jaar geleden. Omstreeks 1730 woonde er in Delft een zekere Leonardo Jiovanni Harri, van origine Italiaan, die nautische instrumenten maakte voor de handelsschepen. In 1841 verplaatst zijn achterkleinzoon Leendert Johannes Harri het bedrijfje naar de meest gunstige plek in het toenmalige scheepvaartkwartier in Amsterdam. Eerst op de 'Zeedijk bij de Kolk' en later op de Prins Hendrikkade, vlakbij de Schreierstoren. In 1911 overleed de zesde en laatste generatie L.J. Harri, waarna de firma met behoud van de naam van de oprichter tot op de dag van vandaag door anderen werd voortgezet. Begin 1996 ging de zaak failliet, waarmee een unieke Amsterdamse winkel in zeevaartartikelen verloren dreigde te gaan. Jan Maat - de huidige directeur van de Nautische Handelsmaatschappij BV L.J. Harri - zorgde destijds voor een doorstart. In de loop der jaren werd het assortiment fors uitgebreid met zeekaarten, boeken en watersportkleding.
Zoals vaak het geval is, is ook hier vrijwel niets overgebleven van de historie van dit eeuwenoude bedrijf. Toen de firma in 1983 verhuisde van de Prins Hendrikkade 90 naar de dichtbij gelegen Schreierstoren werd het pand van L.J. Harri op de Prins Hendrikkade 90 gekocht door huisarts B.C. Schulte uit Roosendaal, 'zulks ter huisvesting van zijn zonen en andere Amsterdamse studenten van de UvA'. Voor hem aanleiding om een en ander over het pand en ondermeer de familie Harri uit te zoeken. Daaruit blijkt dat van 1730 tot 1841 drie generaties Harri werkzaam waren in Delft. Of Leonardus' zoon Johannes en zijn kleinzoon Nicolaas hetzelfde beroep hebben uitgeoefend is niet zeker maar lijkt wel waarschijnlijk.
De achterkleinzoon van de oprichter in Delft verplaatst het bedrijfje rond 1841 naar Amsterdam op de 'Zeedijk bij de Kolk'. Hij huurde een woning vlak om de hoek in de Oude Teertuinen 44, sinds 1879 Prins Hendrikkade 90 genaamd. In 1858 kon hij het huis, waar hij inmiddels ook zijn bedrijf had gevestigd, kopen van de toenmalige eigenaressen Petronella en Anna Roosenboom, zusters van de kunstschilder Nicolaas Joh. Roosenboom (1805 - 1880). Niet lang daarna raakte de Nederlandse koopvaardij in een crisis die tot het eind van de 19e eeuw zou voortduren. Het aantal zeilschepen nam drastisch af terwijl het aantal stoomschepen nauwelijks meer toenam. Daardoor verminderde de werkgelegenheid in de scheepvaart. De crisis had gevolgen voor toeleveringsbedrijven, zoals dat van L.J. Harri. Hij kreeg bovendien concurrentie van relatief goedkope fabrieksmatig vervaardigde instrumenten uit Engeland. De vijfde generatie L..J. Harri was mathematisch en zeevaartkundig instrumentmaker en had aanvankelijk een eigen bedrijfje op de nabijgelegen Stroomarkt. Hij kwam in 1870 in het bedrijf van zijn vader en nam het na diens overlijden in 1873 over. Hij overleed in 1906. Zijn enige zoon en opvolger overleed in 1911. Het Scheepvaart Museum in Amsterdam heeft in haar collectie nog zo'n veertig door L.J. Harri vervaardigde instrumenten.
Na het overlijden van de vijfde generatie L.J. Harri stond in het Algemeen Handelsblad van 29 november 1906: 'Op 28 november is in de ouderdom van ruim 79 jaren te Amsterdam overleden de heer Leendert Johannes Harri. De overledene stond in scheepvaartkringen bekend als een degelijk en kundig zeevaartkundig instrumentmaker. Vooral op het gebied van kompassen genoot hij een welverdiende reputatie. De meeste van de in Nederland gebouwde schepen van de Amsterdamse koopvaardijvloot waren voorzien van de in zijn werkplaats vervaardigde kompassen met peiltoestel naar het systeem van William Thomson.' Thomson (1824-1907) was een Iers-Schotse natuurkundige aan de Universiteit van Glasgow en uitvinder van verschillende meetinstrumenten. De kompassen met een peiltoestel hadden een draaibaar prisma, waardoor een gepeild object op de wal - bijvoorbeeld een vuurtoren of een kerktoren - en de graadverdeling op de kompasroos, gelijktijdig konden worden waargenomen.
Prins Hendrikkade 90. In dit pand was van 1858 -1983 de werkplaats van nautisch instrumentmaker L.J. Harri gevestigd. Foto C. Scholtz, 1978
Verzendlabel van L.J. Harri, Mathematisch en Zeevaartkundige Instrumentmaker van Sextanten, Octanten, Kompassen, Barometers, 'alsmede het repareren derzelve'. Het adres was vóór 1870 Oude Teertuinen M 181 bij de Schreierstoren, na 1870 verandert in Kamperhoofd 3 en in 1879 veranderde de naam Kamperhoofd in Prins Hendrikkade 90. Coll. L.J. Harri
1e gen. Leonardo Jiovanni Harri, rond 1730 werkzaam in Delft
2e gen. Johannes Harri, geb.? - overl. ?
3e gen. Nicolaas Harri, geb.Delft 1775 - overl.Delft 1805
4e gen. Leendert Johan Harri, geb.Delft 1799 - overl. A'dam 1873
5e gen. Leendert Johan Harri, geb.A'dam 1827 - overl.1906
6e gen. Leendert Johan Harri, geb.A'dam 1855 - overl. 1911
P.W. Winter, 1911 - 1954
H.L.J. Briel, 1954 - 1982
F. Veenema, 1982 - 1996
Jan C.L. Maat, 1996 - heden
